Ana içeriğe atla

OPSCO REKLAM

AVM’lerde rekabet arttı, aydınlatma, süsleme ve dekorasyon önem kazandı

21.10.2016 - 17:34

Mall Report dergisinin organize ettiği AVM Workshop’un XV. oturumunda ‘Alışveriş Merkezlerinde aydınlatma, süsleme ve dönemsel dekorasyon’ konusu masaya yatırıldı. Armonipark Alışveriş Merkezi Yönetim Ofisi ev sahipliğinde 3 Haziran 2013 tarihinde gerçekleştirilen toplantıda, konuşmacılar önemli noktaları vurguladılar.

Mall Report dergisi olarak Haziran’13 sayımızda ‘Alışveriş Merkezleri’nde Aydınlatma, Süsleme ve Dönemsel Dekorasyon’ konusunu enine boyuna tartıştık. Aydınlatma ve dekorasyon alanlarında faaliyet gösteren firma temsilcilerinin ve AVM yöneticilerinin katıldığı Workshop toplantısının moderatörlüğünü Dr. Saadet Uğurlu üstlendi. Toplantıda, Alışveriş Merkezleri’nde aydınlatmanın önemi nedir? AVM’ler aydınlatma sistemlerini oluştururken nelere dikkat ediyor? Aydınlatma AVM’lere hangi katma değerleri sunuyor? Nasıl bir çekim gücü oluşturuyor? AVM ziyaretçisini nasıl etkiliyor? AVM’lerde süsleme ve dekorasyonun rekabet üzerinde etkileri nelerdir? Aydınlatmanın mimari tasarım ve genel dekorasyon sürecindeki rolü nedir? Aydınlatmada tasarruf tedbirleri nelerdir? Gün ışığından yararlanmanın ziyaretçiler üzerindeki etkileri nelerdir? AVM’lerdeki aydınlatma önümüzdeki süreçte nasıl bir yapıya kavuşacak, hizmet verecek? Ne gibi değişimler yaşanması bekleniyor? Dönemsel dekorasyon ve süslemede yeni trendler ve konseptler nelerdir? gibi sorulara cevaplar arandı.
Workshop toplantısına Armonipark Outlet Center Genel Müdürü Fethi Başuslu, Instore Genel Müdürü Asım Yıldız, Ledstil Tasarım Genel Müdürü Hürmüz Koçyiğit, Trako Aydınlatma Genel Müdür Yardımcısı Ceylan Beyhan, MK Aydınlatma Genel Müdürü Oktay Süreka, MK Aydınlatma Avusturya Temsilcisi Thomas Mark, Olivium Outlet Center Genel Müdürü Berna Yüksel, Arenapark Alışveriş Merkezi Genel Müdürü Muhsin Erkoç, Kale Outlet Center Merkez Müdürü Bülent Karataş konuşmacı olarak katılarak, AVM’ler ve mağazaların aydınlatma, süsleme ve dönemsel dekorasyonunu değerlendirdiler.

IŞIK VE AKSESUAR İNSANLARI ETKİLİYOR
Artaş Grubu Kurumsal İletişim Koordinatörü Dr. Saadet Uğurlu: 
Işık ve aksesuarın yoğun ve uyumlu kullanılması insanları her zaman etkilemiş, AVM’leri alışveriş yapılan alanlardan çıkarıp, insanları büyüleyen atmosferiyle yaşam ve eğlence merkezleri haline getirmiştir. Alışveriş merkezlerinin iç tasarımı yapılırken ışıklandırmaya da büyük özen gösteriliyor. Müşterilerin etraflarını rahatlıkla görebilecekleri bir ortam yaratmak ve ürünlerin ışık düzeni ile daha çekici görünmelerini sağlamak, ferah bir alışveriş ortam oluşturulması müşterilere cazip geliyor. 
Burada önemli olan; ortamın karanlık olması kadar, rahatsızlık verecek derecede aydınlık olması, AVM’lerin iç ve dış dizaynının uyumlu olmalarıdır. Bunun sağlanabilmesi için kullanılacak renkler büyük önem taşıyor. Renklerin psikolojik etkileri de göz önünde bulundurularak yapılan bir tasarım, hedeflenenden daha fazla başarı elde etmenizi sağlayabilir. Ferah bir ortamda alışveriş yapan kişilerin daha rahat olacakları ve acele etmeye çalışmayacakları unutulmamalı.
İngiltere’nin önde gelen alışveriş merkezi tasarımcı şirketlerinden BDP aydınlatma uzmanı Barrie Wilde, iyi düşünülmüş ve tasarlanmış ışıklandırmanın alışveriş merkezlerinin genel tasarımıyla birlikte ve iç içe yürütülmesi gerektiğini vurguluyor. Wilde, “Eğer, ışıklandırmanız çalışmıyorsa, alışveriş merkeziniz yoktur” diyor. Işıklandırma kuleleri ve alışveriş merkezinin giriş kapılarına ulaşan yaya yollarının kenarlarına lambalar “İnsana saf bir eğlence duygusu veriyor” diyen Wilde, alışveriş yapanların da eğlendirilmesi gerektiğine inandığını belirtiyor.
Uzmanların vurguladığı gibi, AVM’lerin ışıklandırma planı, günışığını dengeleyen, cazip ve alışverişi teşvik edici bir ortam yaratılması esastır. Alışveriş merkezlerinin yeni tasarım stratejisi gereğince, mağazalarda geleneksel anlamda bir vitrin aydınlatması çok önemli. Işıklandırmayı vitrinlerin göze çarpmasını sağlamanın yanı sıra, renk ve dokuları daha kuvvetli ifade etmek için de kullanılıyor.  
Tavan aydınlatmaları ise mağaza kimliğini ön plana çıkartıyor. Aydınlatma da kullanılan tüm objelerin amacı ürünlerin müşterilere daha net teşhir edilmesiyle daha parlak, daha cazip ve etkileşimli bir alışveriş ortamı yaratılması, hayal kurmasını teşvik etmesine katkıda bulunuyor. Her şeyden önce müşterilerin ürünü kolayca görmesi ve bulması gerekiyor.


AYDINLATMA, SÜSLEME VE DEKORASYON AVM’LER İÇİN ÇOK ÖNEMLİ
Armonipark Outlet Center Genel Müdürü Fethi Başuslu: 
Böyle güzel bir toplantıya ev sahipliği yapmaktan dolayı öncelikle çok mutlu olduğumu söylemeliyim. Aydınlatma, süsleme ve dekorasyon konusu AVM’ler için gerçekten çok önemli bir konu. AVM yöneticileri dönemsel olarak aydınlatma konusu gündeme geldiğinde devamlı maliyetleri düşünüyorlar. AVM’ler yılda 4 defa süsleme dönemi geçirirler. Ramazan, yılbaşı, ilkbahar ve sonbahar. Her AVM, yeni birşeyler mi yapalım, yoksa geçen senekini mi kullanalım diye tasarlar. Sektörde aydınlatma, süsleme ve dönemsel dekorasyon işini yapanların maliyetleri düşürecek atılımları yapmaları gerekiyor. Diğer taraftan mimarlarımız bu kadar AVM yapılmasına rağmen süsleme alanında iş güvenliği konusunda büyük eksiklik yaşıyorlar. Ulaşılamayacak noktalarda süsleme yapılırken iş güvenliği maalesef bulunmuyor, buna dikkat edilmeli.
Mağaza dekorasyonu konusu da çok önemli. Mağazalar aydınlatma ve süslemede AVM’lere nazaran daha önde gidiyorlar, onlar çok daha küçük mekanlar olduğu için daha esnek ve daha hızlı değişim gösterebiliyorlar. 4-5 sene sonra tüm mağazalar kendilerini yenileyebiliyor, ancak AVM’ler bunu yapamıyor. Son zamanlarda AVM’ler loş ama mağazalar pırıl pırıl bir aydınlatmaya sahip olmalı diye bir kanı oluştu.
Enerji yönetiminde her zaman aydınlatma konusu konuşuluyor, ancak enerjinin genel maliyetler içindeki payı yüzde 15 dolayındadır. Yani çok büyük maliyetler değildir. Aslında tam tersini söylemek mümkün, enerjinin maliyete fazla yükü bulunmuyor. Özellikle süslemelerde aslında enerjiye yüklenilmeli ama teknoloji kullanarak. Armonipark olarak gün ışığını sonuna kadar çok güzel kullanıyoruz. AVM’mizin ışığı geçiren bir yapısı var, bu bize avantaj sağlıyor.
Konuya aydınlatma, süsleme ve dekorasyon başlıkları altında üçgen olarak bakıyorum. Bir süslemeyi başka bir yere monte ettiğiniz zaman söktüğünüz ilk yerdeki gibi durmayabiliyor. Ancak buna rağmen ben bir network’un oluşmasını istiyorum. Bunu AVM yöneticileri yapıyorlar ama bunu aydınlatma sektörlerindeki birileri üstlenip küçük bedellerle dönem dönem çalışma yapılabilir.  Simgesel bir takım şeyler uygulamak lazım, burada işin bilgi, know-how ve sanatsal boyutu devreye giriyor. Dekorasyonla aydınlatmanın da uyum içinde olması gerekiyor. Dekorasyonda bağlılık unsuru çok önemli, yani köklü değişiklikler yapılmamalı. Çünkü insanlar burayı nostaljik alanlar olarak görüyorlar. Oralarda değişiklik yaptığınız zaman müşteriler mekandan kopabiliyor. Dekorasyon anlamında ultra lüks yerler de fazla müşteri çekmiyor. Salaş yerler daha fazla ilgi görüyor.


AYDINLATMADA TEMEL AMAÇ İNSANLARI AVM’LERE ÇEKEBİLMEK
Instore Genel Müdürü Asım Yıldız:
Aydınlatmayla dekoratif anlamlı ışıklandırma arasında çok fark bulunuyor. AVM’ler İstanbul’da başladı, o devrin yapısıyla bugünün beklentileri arasında büyük farklar oluştu. Aydınlatma, süsleme ve dönemsel dekorasyonda beklentilerde büyük değişimler ve gelişimler yaşandı. Dekorasyona ihtiyaç duyulan belli dönemler oluyor. Örneğin yılbaşları ciroların en fazla olduğu bir zaman dilimi, dekorasyona en fazla para harcandığı bir dönem. Süsleme, hadisenin pek basit olduğunu ortaya koyuyor gibi geliyor. Ben tam da burada dekorasyon kelimesini kullanıyorum. 
Dekoratif amaçlı ışıklandırmada iş güvenliğinde çok büyük problemler kendini gösteriyor. Bunlardan birisi güvenlik, diğeri ulaşım meselesi. Türkiye’de bu işe ilk giren birisi olarak değişik sıkıntılar yaşandığını rahatça söyleyebiliyorum. Aydınlatmada bir tane ufacık bir şeyi bağlamak için birçok kablo döşeniyor ve görüntü kirliliği oluyor. Mimarların ve yatırımcıların bu konuya dikkat etmeleri, altyapıyı oluşturmaları gerekiyor. 
Yıllar önce Almanya’da okuduğum dönemde 1980’li yıllarda bir optik mağazası batmak üzereydi, sonra aydınlatma düzenlemesi sonucunda ciroları arttı ve mağaza kurtuldu. Bu örnek, aydınlatmanın perakende sektöründe ne kadar önemli olduğunu bizlere gösteriyor. Aydınlatma, insanı çok değişik yönlendirebiliyor, bizi mutlu edebilecek ya da depresif hale getirebilecek bir yapıya sahip aydınlatma. Renk, ışık ve kokunun kombinasyonunda insanların alışverişe davranışları değişiklik gösterebiliyor. Yani ideal bir aydınlatma, süsleme ve dekorasyonla AVM ve mağazalara daha çok ziyaretçi çekilip, cirolar rahatlıkla arttırılabilir. Bizlerin amacı, AVM’yi bir ürün olarak görüp bunu insanlara pazarlamaktır. Burada algı çok önemli. Dekorasyon amaçlı ışıklandırmanın insanları AVM’lere çekip, daha fazla vakit geçirmelerini sağlaması lazım, yani daha fazla alışveriş için AVM’nin sunumunun iyi yapılması gerekiyor.
Aydınlatma konusunda temel amaç, insanları AVM içine çekebilmektir. AVM’nin öncelikle rahat ve huzurlu bir ortam sunması lazım. Bu noktada yanlış bir dekorasyon ters etkiye neden olabilir.  Hedefe ulaşan bir çalışma yapmak lazım.
Öyle bir dekorasyon ve aydınlatma olmalı ki, konsept olarak dışarıdan bakınca müşteriyi içeriye çekecek, alışveriş merkezine gelince, içeride müşteriyi sarıp sarmalayacak ve AVM’ye gelen ziyaretçi daha uzun zaman AVM’de kalabilecek. İşte dekorasyon böyle bir ortamı sağlayabilmeli. Ürün ve güvenlik kalitesi de çok önemli. Hedef kitleye sesleniyor olabilmemiz ve teknolojiyi yakından takip etmemiz, farklılaşmamız lazım. Rekabetin sonucunda farklılaşmak şart oldu. Düzenlemeler yaparken mimari bütünlüğü de bozmamak gerekiyor. AVM’lerde daha aile tipi, çok uçuk kaçık olmayan düzenlemeler daha çok rağbet görüyor.


AYDINLATMADA ALTYAPI ÇOK ÖNEMLİ
Ledstil Tasarım Genel Müdürü Hürmüz Koçyiğit:
AVM’lerin içindeki ve vitrinlerdeki ışık uygulamalarını doğru buluyorum. AVM’lerde daha soft ışığın olması beni dinlendiriyor, pırıl pırıl aydınlatmayla vitrinlerin ön plana çıkması ise beni alışverişe yönlendiriyor. Alışveriş yapan birisi olarak soft ışığı tercih ediyorum, dekor yapan birisi olarak da soft ışıkla yaptığınız dekor ön plana çıkabiliyor. Aydınlatmada altyapı konusu çok önemli. Yeni AVM’lerden talep geldiği zaman, şunu açıklamaya çalışıyorum, altyapıyı hazırlayın, çünkü altyapı hazırlanmadan işe başlanıldığı zaman büyük bütçeler kaybettiriyor. Altyapı hazırlanırken oluşan maliyet, sonraki bedellerden çok daha az oluyor.
AVM’lere baktığınız zaman altyapı eksikliği olarak elektrik eksikliği karşımıza çıkıyor. Elektriği aktarabilmek için kilometrelerce kablo kullanıldıktan sonra atıl bir şekilde depolara aktarıldığı için bir daha kullanılamıyor. Depolama altyapısı da çok önemli. Milyarlar verilen objeler ufak tefek rötuşlarla yıllarca kullanılabilir. Bunlar yanlış depolandığı için maalesef milyarların çöpe atıldığını görüyoruz. 
AVM’ler Türkiye’ye Avrupa’dan daha geç girdiği için Türkiye süsleme konusuyla daha geç tanıştı doğal olarak. Uzun seneler mamüllerimizi yurtdışından TIR’larla getiriyorduk. Artık atölyelerde üretmekteyiz, bu da bizlere gurur veriyor. Burada üretmemiz, çok düşük bütçeyle dönemsel süslemeleri yapmamızı sağlıyor. Bazı maddeleri yine yurtdışından getirtiyoruz ama hammadde olarak getirip burada işlenmesini sağlamak daha düşük maliyetlere neden oluyor. Riski minimuma indirilmiş malzemeleri yurtdışından ithal ediyoruz. Bu tür kaliteli mamülleri İstanbul’da bulmanız mümkün değil. Montajın altyapısı çok önemli. Altyapı hazır değilse montaj süresi daha uzun oluyor. Her şey için altyapı diyoruz.


TASARIM VE AYDINLATMADA AVRUPA’DAN İYİYİZ
Trako Aydınlatma Genel Müdür Yardımcısı Ceylan Beyhan:
Öncelikle müşteriye gittiğimiz zaman alışveriş merkezini tanımamız gerekiyor, bu amaçla keşif yapıyoruz. Alışveriş merkezini tanıyoruz, sizlerin beklentisini ve bizim sizlere neler sunabileceğimizi belirliyoruz. Tasarımlarımızı yaparken sürekli yurtdışı fuarlara katılıyoruz, kendimizi devamlı geliştiriyoruz. Müşterilerimizin istediklerine göre ne şekilde o AVM’yi nasıl iyi hale getirebiliriz, bunu belirliyoruz.
AVM’ler yılbaşı aydınlatmasına çok geç başlıyor. Verilen paralar bir anlamda boşa gidiyor. Avrupa’da en az 1,5 ay önceden başlanıyor, projelendirme yapılıyor ve müşteriler önceden AVM’lere çekiliyor. Hazırlıkların en az 1,5 ay önce bitmesi gerekiyor. Genelde mayıs ve haziran aylarında müşterilerimize projemizi sunuyoruz. Ağustos sonunda projelendirmeyi bitirip daha sonra montaja geçiyoruz.
Avrupa’da çok iyi AVM’ler bulunuyor ancak tasarım ve aydınlatmada yetersiz olduklarını görüyoruz. Türkiye aydınlatma, süsleme ve dönemsel dekorasyon konularında çok gelişmiş. Türkiye’de bu konularda kendini tekrarlayan şeyler yapılmıyor. Örneğin İstinyepark’a LED’den Osmanlı avizesi yarattık, çok ilgiyle karşılandı. 
Biraz da firmalar sürece kendilerinden bir şeyler katmalı. Ürünü satarken o ürünü 4 mevsim revize ederek hareket edilmeli. Aydınlatma konusu bayağı gelişti, işin içine müzik de girdi, hayal gücüyle de alakalı hale geldi.


REKABET ARTTI, DEKORASYON ÖNEM KAZANDI
MK Aydınlatma Türkiye Genel Müdürü Oktay Süreka:
Her ülkede o ülkenin kültürüne ve insanına yönelik tasarımlar oluşturup, bunları lokalize ederek insanların beğenisini çekmeyi hedefliyoruz. Tasarım aşamasından üretimine kadar montaj hizmetlerini kendi bünyemizde oluşturuyoruz. Danışman gibi hareket ederek plan yapıyoruz. Kendimiz bir tasarım oluşturuyoruz, doğru materyallerin seçilmesi bu noktada çok önemli. Dönemsel dekorasyon ürünlerine baktığımız zaman uzun vadeli materyaller kullanmak, bunları tasarımlara adapte etmek çok önemli. Tasarımdan sonra teknik plan ve sorun analizi yapıyoruz. Yılbaşı dekorasyonu ya da tasarım yaparken altyapı noksanlığı karşımıza çıkıyor. Aydınlatma konusunda mimarlarda eksiklik görmekteyiz. Bununla ilgili altyapı sıkıntısı doğuyor. Bu noktada faaliyet gösteren firmalardan yardım alınabilir.
Bir diğer konu lojistik konusu. En büyük sıkıntıyı sezon sonunda yaşıyoruz. Ürünler sökülürken nereye konulacağı da başlıbaşına bir sorun oluşturuyor. Açık mekanlar olduğu için ürünler yıpranıyor. AVM’ler dekorasyon konusunda ayrı depo yapmalılar. 
Algı savaşında olduğumuzu söylemeliyim. Algı savaşında da özellikle dekoratif amaçlı ışığın ne kadar kıymetli olduğunu biliyoruz. Ülkedeki AVM sektörünün gelişimi son 10 yılda ivme kaybetti. Rekabet arttı ve dekorasyon da önem kazanmaya başladı. Türkiye’deki projeler birçok Avrupa ülkelerindeki projelerden çok daha üst düzeyde. Türkiye’de bir AVM’den öbürüne girdiğinizde aynısını bulmak çok zor. Avrupa’da ise hepsi birbirinin aynı. Daha da ileriye gidileceğini düşünüyorum, çünkü yatırımlar devamlı artıyor.


DEKORASYON BÖLGEDEN BÖLGEYE FARKLILAŞIYOR
Olivium Outlet Center Genel Müdürü Berna Yüksel:
Olivium’da son dönemde aydınlatmayla ilgili düzenleme yaptık. Elektrikten tasarruf sağlamak gerekiyordu ve Olivium 13 senedir hizmet veriyordu, yenilenmesi gerekiyordu. Dışarıda ışık oyunları yaptık ve tasarruf sağladık. Dış mekanda ışık oyunları yaptık. Maliyetleri düşürdük. Tasarruf amacıyla kademeli aydınlatmalar yaptık. Gün ışığını içeri alan bir alışveriş merkeziyiz, bu yüzden tasarruflu elektrik kullandık.
Sektöre ECE Türkiye ile girdim. ECE Türkiye Alman know-how’ıyla çalışan bir firma olduğu için 11 yıl önceden bu çalışmalara finansman sağlayan bir firma. Olivium’da dekorasyon için 10 bin TL maliyetle depo yaptık ve altyapıyı sağladık. Çünkü ileride paranın çöpe gitmemesini istiyoruz. Konsept çok önemli, konseptin de taklit edilmemesi gerekiyor. Dışardan süslemeye önem veriyoruz. Altyapıda dönem dönem sıkıntılar yaşıyoruz. Projenin doğru anlatılması gerekiyor. Görsellerin doğru oturtulması gerekiyor. Dekorasyonlar artık satılır hale geldi. Konsept olarak  3 sene sonunda eskiyen dekorasyonları satışa çıkarıyoruz, kiraya da veriliyor.   
Bizim toplumumuzda dekorasyon anlamında peri ve melek figürü sevilmiyor. Daha doğrusu bölgeden bölgeye değişiyor. Bir ilçeden bir ilçeye geçerken çok büyük değişiklikler ve uçurumlar olabiliyor. Sosyal dokuya uygun olmalı yapılan değişiklikler. Zeytinburnu’na Noel Baba’yı son 2 senede getirdik mesela. İnsanlar fikir olarak hoşlanmıyorlar. Dekorasyonda hedef kitleyi belirlemek, tüketicilerin dinlenmesi, network ve maliyetlerin düşürülmesi önemli.


AYDINLATMA VE DEKORASYON İKİ FARKLI KONU
Arenapark Alışveriş Merkezi Genel Müdürü Muhsin Erkoç:
Aydınlatma ve dekorasyonu kesinlikle iki farklı konu olarak görmek lazım. Çünkü aydınlatmanın AVM’nin proje aşamasında halledilmesi gereken bir faktör olduğunu düşünüyorum. Bu işin ne kadar zor olduğunu ve sonradan yapıldığı zaman maliyetleri ne kadar arttırdığını çok iyi biliyoruz. Aydınlatma, AVM’de geçirilen vakti artırıyor. Hem de birçok AVM onunla trafik yönlendirebiliyor. AVM inşaatlarında projelendirilirken aydınlatma danışmanından faydalanılması gerekiyor. Aydınlatmaya ayrılan bütçe yüzde 15 dolaylarında seyrediyor. Eskiden ‘koridorları loş, vitrinleri hoş’ devri geçti. Bölgesel aydınlatmalar, değişik ışık uygulamaları geçerlilik kazandı.
Dönemsel dekorasyonda; Anneler Günü 1 gün diye düzenleme yapmamazlık edemeyiz. Kendi bünyemizde yapıyoruz, tecrübeli ekibimiz var. Ciddi malzeme sıkıntısı çekiyoruz. Nihai amaç ciroların artması. Binanın genel haliyle uyumsuz bir çalışma da olmaması gerekiyor. Yurtdışında bizdeki çapta dekorasyon uygulamalarını göremiyoruz. Gerek dekorasyon gerekse aydınlatmada temel amaç müşterileri AVM’lere çekebilmek. Geldiği zaman tavsiye etsin, daha uzun kalsın, sinemaya gitsin, yemek yesin.
Arenapark olarak otopark hariç 70 bin metrekare alanımız var. Açık alan olduğu için çok elverişli. Ancak dezavantajları da var, düzenlemeleri sağlam yapmamız lazım. Çocuklar anne babalarını çekiştirerek AVM’ye getiriyorlar. İçine insanları çekebildikçe, mekanların da ömrü uzuyor. Yapılan projeler de amacına ulaşıyor. Çocuk çok önemli, aileyi AVM’ye getiriyor ama götürebiliyor da. Bu çok önemli. 


ZİYARETÇİLERE EN İYİYİ SUNABİLMEMİZ GEREKİYOR
Kale Outlet Center Merkez Müdürü Bülent Karataş:
Alışveriş merkezleri olarak görüntü anlamında ziyaretçilerimize en iyiyi sunabilmemiz gerekiyor. Maliyetlerin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Maliyetlerin 2-3 sene öncesine göre düştüğünü gözlemliyoruz. Ama yeteri kadar da düşmediği bir gerçek. O yüzden kendi çözümümüzü kendimiz bulmak zorunda kalıyoruz. Alışveriş merkezinde çözümleri bulurken de kendi personelimizi kullanmak zorunda kalıyoruz ki bu da sıkıntılara neden oluyor. Tabii mimari sıkıntılar her alışveriş merkezinde bulunuyor. Mimar açıdan oluşabilecek problemler her alışveriş merkezinde kendini gösteriyor. Maliyetleri düşürmek gerekiyor, depolama faaliyetlerinin tabii ki doğru ve yerinde yapılması gerekiyor. Maliyetler gerçekten belimizi büküyor. Bizlere sıkıntılı süreçler yaşatıyor. Mamüllerin Türkiye’de üretilip maliyetlerin düşürüldüğü söyleniyor, ama maliyetlerin düştüğünü ben görmedim.


DOĞAYI ÇAĞRIŞTIRAN ÜRÜNLER REVAÇTA
MK Aydınlatma Avusturya Temsilcisi Thomas Mark:
MK olarak uluslararası anlamda 26 ülkede çalıştığımız için birçok ülkeden farklı feedback’ler alıyoruz ve buna göre ürün geliştiriyoruz. Son zamanlarda ön plana çıkan ürünlere baktığımızda doğal malzemelerin kullanıldığı, doğayı çağrıştıran ürünlerin kullanıldığı dekorasyonlar uygulanıyor. Geçtiğimiz aylarda uluslararası yılbaşı dekorasyonu fuarında bu temayı işledik. Sarı ışıkların yanında doğal ağaçların gövdelerinden yararlanıp, kokuları doğal mekanla birleştirip, insanların duygularını ortaya çıkarabilmek önemli hale geldi. Orada yürürken sanki insanlara doğada yürüyormuş hissini vermeyi amaçlıyoruz. 
Firma olarak kaliteye önem veriyoruz. Piyasada çok çeşitli ürün bulunuyor. Global anlamda testlerini yapan ve sertifika veren kuruluşlar var burada. Piyasada binlerce çeşit LED var. Üreticilerin kullandıkları ürünlerin patentli ve patentsiz olanları da mevcut. Patentli olanların kullanılması burada önem taşıyor. Dekorasyona ciddi paralar harcanıyor, dekorlar 3-4 sene kullanılıyor. Uzun vadede kaliteli ürün kullanılması gerektiği görüşündeyim.

Image removed.

Yukarı